علت به وجود آمدن زخم های گوارشی

زخم های گوارشی نوعی زخم های باز می باشند که ممکن است در سطح داخلی معده و یا در بخش ابتدایی روده کوچک به وجود بیایند. در حالت کلی می توان گفت که زخم معده و زخم اثنی عشر (دوازدهه) شایع ترین زخم های گوارشی هستند. با تشدید این زخم ها ممکن است معده و یا روده شروع به خونریزی کند و مشکلات گوارشی شدیدتر و وخیم تری را در پی داشته باشد. 

هلیکوباکتر پیلوری

فرایند ایجاد زخم‌های گوارشی 

فرایند هضم غذا در معده صورت می گیرد. برای هضم غذا، معده باید اسید تولید کنند. از طرف دیگر برای محافظت دستگاه گوارش در برابر میکروب ها نیز تولید اسید قوی معده ضروری است. در داخل معده لایه ضخیمی از مخاط ترشح می شود تا از بافت خود معده در برابر این اسید محافظت کند. این لایه مخاطی که سرتاسر بافت دستگاه گوارش را می پوشاند، مقاومت بالایی در برابر اسید معده دارد. از این رو، با قرار گرفتن در برابر اسید معده و سایر آنزیم های گوارشی آسیبی به آن وارد نمی شود. 

در واقع، نقش این لایۀ پوششی این است که از آسیب های آنزیم های گوارشی به لایه های زیرین جلوگیری کند. در صورتی که این لایه پوشیده شده از مخاط فرسوده و تخریب شود، کارش را نمی تواند به خوبی انجام دهد. از طرف دیگر پیوستگی این لایه پوششی و محافظتی از بین می رود. در نهایت، نتیجه این می شود که اسید معده و سایر آنزیم های دستگاه گوارشی راهی به لایه های زیرین پیدا می کنند و بافت آنها را تخریب می کنند و در نهایت اولسر پپتیک و یا زخم های گوارشی به وجود می آیند. این زخم‌ ها یا به صورت زخم معده و یا به صورت زخم اثنی عشر (زخم روده یا زخم دوازدهه) نمایان می شوند.

دلایل ایجاد زخم معده و زخم دوازدهه

عوامل متعددی می توانند موجب بروز زخم معده در افراد شوند. برخی از این عوامل عبارتند از: 

•    هلیكوباكتر پیلوری: پژوهش ها نشان می دهند که مهم ترین عامل ایجاد زخم های گوارشی باکتری هلیکوباکتر پیلوری است. در واقع، رژیم های غذایی، استعمال دخانیات و مصرف الکل همچنین استرس در رتبۀ بعدی قرار دارند. با توجه به شواهد و پژوهش ها، 60 درصد از زخم های معده و حدود 90 درصد از زخم های دوازدهه و یا همان رودۀ کوچک از این باکتری ناشی می شوند. باکتری هلیکوباکتر پیلوری در پوشش معده زندگی می کند و مواد شیمیایی که این باکتری تولید می کند موجب التهاب و تحریک بافت دستگاه گوارش می شوند. 

در حقیقت، علت اصلی ایجاد زخم معده این باکتری است. روش های انتقال این باکتری به طور کامل شناسایی نشده است و تقریبا ناشناخته می باشد. تصور بر این است که مهم ترین راه های انتقال این باکتری مشترک بودن ظروف و یا غذا همچنین آب آلودۀ مشترک (مثل آب چاه ها) و یا تماس با استفراغ آلوده می باشد. با توجه به پژوهش ها، پژوهشگران بر این باورند که این عفونت در افرادی با شرایط اقتصادی پایین بیشتر بروز می کند. 

•    مصرف دارو های مسکن و ضد التهابی غیراستروئیدی: برخی از داروها مانند آسپرین و دارو های مسکن، به ویژه بدون نسخه و تجویز پزشک، پوشش معده و روده کوچک را تحریک می کنند. این دارو ها ضدالتهابی و غیراستروئیدی هستند و مصرف خودسرانه یشان التهاب پوشش معده و دستگاه گوارشی را به همراه دارد. از جمله از این دارو ها می توان به ناپروکسن سدیم، کتوپروفن و ایبوپروفن اشاره کرد. با توجه به پژوهش ها، تقریبا دو پنجم از زخم های گوارشی به دلیل استفاده از دارو های ضد التهاب (NSAIDS) است. 

•    سرطان معده: سرطان معده مخصوصا در اشخاص مسن ممکن است به بروز زخم های گوارشی بیانجامد. 
 

سایر دلایل

•    داشتن سابقۀ زخم معده در گذشته

•    سنین بالای 65 سال

•    مصرف همزمان دارو های ضدالتهابی با داروهایی مانند مهارکنندۀ انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI)، آسپرین با دوز پایین، داروهای ضد انعقاد خون، ریزدرونات و آلندرونیت.

دکتر مهدی یامینی و درمان زخم‌های گورشی

با همه این اوصاف، ابتدا برای درمان و رفع مشکلات گوارشی و انواع زخم های گوارشی باید به دنبال پزشکی مجرب و حاذق در حوزۀ تخصصی اختلالات گوارشی بود. دکتر مهدی یامینی فوق تخصص گوارش، کبد و مجاری صفراوی هستند و بهترین متخصص در انجام لاغری های غیر تهاجمی می باشند. ایشان دارای رتبه برتر بورد فوق تخصصی گوارش هستند.